Το χάρισμα της Βέρθας

-10%

Λιανική τιμή: €17,04

Τιμή Bestseller: €15,34

Συγγραφέας: Τσαλίκογλου Φωτεινή

Εκδότης: Καστανιώτη

Κατηγορία: Έλληνες Συγγραφείς

ISBN: 9789600350869

Ημερομηνία έκδοσης: 21/06/2010

Αγορά

21/06

Περιγραφή

«Mε αγαπάς;»

«Σε αγαπώ».

«Από παλιά;»

«Nαι. Από παλιά».

«Θα σκεφτείς κάτι καλό για μένα; Έχει χώρο στο μυαλό σου για μένα;

«Θα είναι ζεστά; Θα είναι σαν μαμά;»

Εκλιπαρεί ο άνθρωπος για μια στάλα παραμυθιού, για ένα ελάχιστο ίχνος συγκάλυψης. Καμουφλάζ. Κι όμως, δεν μπορεί. Δε γίνεται. Θα υπάρξει κάτι άλλο, κάποιος άλλος τρόπος.

«Πώς να το ζητήσω;»

«Θα δεις».

«Θα μπορέσω να το βρω;»

«Θα μπορέσεις».

«Μέσα στις ιστορίες που γράφω;»

«Ναι».

«Μου λες αλήθεια;»

«Όχι».

Η Βέρθα ζει και μεγαλώνει σε μια ανήσυχη πόλη. Μια πόλη που φοβάται τον εαυτό της και ονειρεύεται μια άλλη ζωή για τους προγόνους και τα παιδιά της. Κανένας δε γνωρίζει για το φάντασμα του μικρού αδερφού της, που κάθε τόσο την επισκέπτεται. Αγκαλιάζονται. Λένε μυστικά. Στα χέρια της πληθαίνουν τα σημάδια, μικρά κατακόκκινα αστεράκια. Το κορίτσι αυτό έχει ένα μαγικό χάρισμα: μαντεύει αυτό που θα γίνει στο μέλλον και συγκρατεί στη μνήμη του πράγματα από καιρό ξεχασμένα.

Η κυρία Μιράζ, η δασκάλα ζωγραφικής στο σχολείο, φέρνει τη Bέρθα σε επαφή με ένα ισχυρό αντίδοτο: την τέχνη και τις παράξενες ζωές των ζωγράφων. Ο Μπαλτίς, ο Κάσπαρ Φρίντριχ, ο Μαγκρίτ, ο Καραβάτζιο, η Αλοΐζ, ο Ντάργκερ έρχονται να μεταμορφώσουν τη ζωή και την πόλη της.

Σελ. 255

Κριτικές:

"Πως είναι η ζωή χωρίς αγάπη; Πόσο σημαντική είναι η απώλεια της; Που μπορεί να σε οδηγήσει; Υπάρχει κάτι που τελικά μπορεί να λειτουργήσει ως υποκατάστατο; Η Φωτεινή Τσαλίκογλου στο τελευταίο μυθιστόρημά της καταπιάνεται με την απελπισμένη προσπάθεια της Βέρθας να κινητοποιήσει τα αισθήματα της μαμάς της.

Η μητρική αγάπη είναι το ζητούμενό της. Μετά το θάνατο του αδελφού της η μητέρα της είναι μια ζωντανή «νεκρή». Κλεισμένη μονίμως στο δωμάτιό της, δεν έχει καμιά συμμετοχή όχι μόνο στη δική της ζωή αλλά και στη ζωή της κόρης της. Η μητέρα της μετά την καταλυτική απώλεια του γιού της συμπεριφέρεται σα να μην υπάρχει η Βέρθα.

Το κάθε μέλος της οικογένειας βιώνει διαφορετικά αυτή την απώλεια. Η Βέρθα ανακαλύπτει το χάρισμά της να προβλέπει, να οραματίζεται και συχνά να συναντά και να συνομιλεί με τον πεθαμένο αδελφό της. Συγχρόνως βρίσκει καταφύγιο στην ζωγραφική και με οδηγό τη δασκάλα της κυρία Μιράζ θα ανακαλύψει την τέχνη ως αντίδοτο στη θλίψη της, στη μοναξιά της και στην απώλεια της αγάπης της. Πρόκειται για έναν ύμνο στην τέχνη και στις ιδιαιτερότητες των ζωγράφων. Ο Μπαλτίς, ο Φρίντριχ, ο Μαγκρίτ, ο Καραβάτζιο και άλλοι μεταμορφώνουν τη ζωή της Βέρθας. Η ζωγραφική λειτουργεί ως υποκατάστατο και θεραπεύει σταδιακά τις πληγές της.

Ένα μυθιστόρημα όπου φαντασία και πραγματικότητα συνυπάρχουν αρμονικά. Με γλώσσα τρυφερή, διανθισμένη με πολλούς διαλόγους η Φωτεινή Τσαλίκογλου καταφέρνει να δημιουργήσει ένα πρωτότυπο μυθιστόρημα ως προς τη δομή του, καθώς χρησιμοποιεί το τέχνασμα με τους πίνακες ζωγραφικής.

Ωστόσο, λόγω της ευαισθησίας του θέματος η συγγραφέας πέφτει συχνά στη παγίδα του γλυκερού συναισθήματος. Καταφεύγει σε συναισθηματικά κλισέ, υποβαθμίζοντας τελικά, την ίδια την πλοκή. Συχνά επαναλαμβάνεται χωρίς πάντα να καταφέρνει να μετουσιώνει σκέψεις και προβληματισμούς σε ουσιώδη και μεγάλα συναισθήματα. Ως αποτέλεσμα, ο αναγνώστης μένει μετέωρος.",

Έφη Μαυροπούλου, www.critique.gr, 30.7.2010

"Οι αστρονόμοι γνωρίζουν πως η Βέρθα είναι ένας αστεροειδής που περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του μια φορά κάθε 12 ώρες. Δεν ξέρω αν είχε την πληροφορία αυτή κατά νου η συγγραφέας όταν βάφτιζε την ηρωίδα της Βέρθα, της ταιριάζει όμως γάντι, και όχι μόνο γιατί η μικρή «μεταμορφώνει τα χέρια της σε ουρανό με αστέρια», καθώς τα σημαδεύει με βελόνα. Η ζωή και το μυαλό της Βέρθας, από τα 7 της που πέθανε αιφνίδια ο 5χρονος αδελφός της Ιωακείμ, περιστρέφεται εμμονοληπτικά γύρω από ένα έλλειμμα (ή να γράψουμε από την ιδέα αναπλήρωσης της μητρικής αγάπης;). Η μητέρα της Ευγενία, γλιστρώντας στην κατάθλιψη, παρέμεινε σταθερά πιστή στη μνήμη του πολυαγαπημένου της γιου, στερώντας χώρο για αγάπη στην κόρη της. Ευτυχώς όμως η Βέρθα διαθέτει το «χάρισμα να βλέπει πίσω από το παραβάν» της πραγματικότητας, που θα την οδηγήσει στη σωτηρία της. Αρχικά με τη βοήθεια του φαντάσματος του αδελφού της και στη συνέχεια με μια σειρά μαθημάτων ζωγραφικής. \

Η έλλειψη ή η υπερβολή της μητρικής αγάπης είναι μια λούπα στα βιβλία της συγγραφέως και καθηγήτριας Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Το «Χάρισμα» μοιάζει με τη μυθιστορηματική συνέχεια του προηγούμενου βιβλίου της «Τα παράξενα της μητρικής αγάπης» (υπάρχουν και διακειμενικές αναφορές, όπως π.χ. η εμφάνιση της Ανθής Αλκαίου – ονοματεπώνυμο της κεντρικής ηρωίδας στο παλιό μυθιστόρημά της «Η κόρη της Ανθής Αλκαίου»).

Η Φ.Τ. εδώ έχει βάλει στοίχημα ν' αποδείξει πως η οδύνη της απώλειας μπορεί να μετασχηματιστεί σε κάτι πιο γόνιμο – λειτουργώντας και ως παραλληρισμός με τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα. Και η οδύνη της Βέρθας θα την κάνει πιο ανοιχτή στην Τέχνη, και η επιθυμία της για ζωή θα επιστρέψει μέσω της επαφής της με 8 πίνακες, αλλά και μαθαίνοντας τις λεπτομέρειες της ζωής των δημιουργών τους (Μπαλτίς, Κάσπαρ Φρίντριχ, Ρενέ Μαγκρίτ, Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Καραβάτζιο, Αλοΐζ Κορμπάζ, Χένρι Ντάργκερ, Σίμεον Σόλομον), που «ταιριάζουν στην περίπτωσή της». Δύσκολο εγχείρημα για να πείσει σε μια τόσο πραγματιστική εποχή, αλλά είναι μια θέση. Αφήστε που δεν στερείται του παρηγορητικού της χαρακτήρα – (Βέρθα) «Ήθελα μόνο να είμαι ευτυχισμένη», (κυρία Μιράζ) «Όλα θα πάνε καλά».

Υ.Γ. Εξαιρετικό το κεφάλαιο «Στο σπίτι της κυρίας Ελέσσας, οι φωνές» με τις ιστορίες που κρύβονται πίσω από την επίμονη προσπάθεια των ηρώων να κρατήσουν ζωντανή τη μνήμη των αγαπημένων τους προσώπων."

Δημήτρης Μαστρογιαννίτης, "Athens Voice", τχ. 311, 22.7.2010

Λίγα λόγια για την συγγραφέα:

H Φωτεινή Τσαλίκογλου σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης και ειδικεύτηκε στην Κλινική Ψυχολογία. Eίναι καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, όπου διευθύνει το Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Ψυχολογία και ΜΜΕ». Είναι επίσης τακτική συνεργάτις στην εφημερίδα Τα Νέα και έχει επιμεληθεί σειρές εκπομπών στην κρατική τηλεόραση γύρω από θέματα ψυχικής διαταραχής και αποκλεισμού.

Έχει εκδώσει αρκετά επιστημονικά έργα και δοκίμια.